استاندارد نژاد اسب کاسپین
استاندارد نژاد بيانگر يكسري ويژگي‌هايي است كه معمولاً براي توضيح خصوصيات هرگونه جانوري به كار مي‌رود. اسب کاسپین داراي تفرق ژنتيكي بسيار زياد است كه مي‌تواند ناشي از نقش اجدادي آن در سير تكامل اسب باشد.
بالطبع تفرق زياد و تفاوت‌هاي ناشي از آن در فنوتيپ و ظاهر حيوان بروز مي‌كند. انجمن بين‌المللي اسب کاسپین براساس خصوصيات ظاهري مطلوب يكسري شاخص‌ها را به عنوان استاندارد نژاد معرفي كرده است:
استاندارد اسب کاسپین تعيين‌شده توسط ICS
عمومی
مهمترین ویژگی اسب کاسپین این است که اسب کاسپین یک اسب است نه یک پونی – و به همین دلیل تناسبات بدنی آنها از نظر تناسب دست و پا ها با بدن و سر میبایست مانند سایر نژاد های اسب باشد )به عنوان مثال اسب نژاد تاروبرد ( . کوتاه بودن دست و پا ها یا عدم تناسب سر با بدن قابل قبول نمی باشد.
به طورکلی به هنگام نگاه کردن به اسب کاسپین باید این احساس به بیننده دست دهد که انگار به یک “اسب” با تناسبات ممتاز؛ اما در مقیاس کوچکتر نگاه میکند.
چشم
اسب نژاد کاسپین دارای چشم هایی درشت و بادامی شکل، برجسته هستند، که موقعیت قرار گرفتن آنها بر روی صورت اسب کاسپین به سمت پایین چهره تمایل دارد.
منخرین
بزرگ ، در عین حال ظریف بوده و موقعیت آنها بر روی چهره به سوی پایین کله اسب متمایل است. منخرین از قابلیت باز شدن قابل توجهی به هنگام فعالیت بر خوردار است.
گوش ها
اسب نژاد کاسپین دارای گوش هایی کوتاه هستند که به صورت هوشیار، شکیل، ظریف با فاصله از یکدیگر قرار گرفته اند. نوک گوشهای اسب کاسپین اکثرا” به سمت میانی تمایل دارند (نوک گوشها روی-به-یکدیگر هستند).
سر
وقتی که از روبروبه اسب نژاد کاسپین نگاه می کنیم این اسب دارای صورتی پهن بوده که استخوانهای بالای پیشانی در فضای بین گوش ها (“قفا” یا محل قرار گرفتن استخون های “آهیانه”) به شکل گنبدی و دارای یا یک قوس یکنواخت است (در بسیاری از اسبها تیغه اتصال استخون های آهیانه شکل نمیگیرد یا باز باقی می ماند).
نحوه اتصال استخون پیشانی و بینی به یکدیگر با زاویه و شیبی مناسب می باشند. استخون های فک میق و برجسته بوده فاصله بین آنها (فضای بین فکی) در محل اتصال به گلو از پهنای زیادی برخوردار است. کله به سمت پوزه اسب کاسپین به منخرین های ظریف و مشخص ختم می شود.
گردن
گردن اسب نژاد کاسپین کشیده و انعطاف پذیر بوده و از اتصال شکیلی در گلو گاه برخوردار است.
کتف و جدوگاه
دارای کتف کشیده و شکیل بوده که نسبت به تنه به صورت مورب قرار گرفته؛ و از استخوان جدوگاه مشخص و خوبی برخوردار هستند.
بدن
اسب نژاد کاسپین به تر مشخص دارای تنه باریک و کشیده بوده که از عمق (ارتفاع) زیاد در ناحیه تنگ (محل بستن تنگ دور سینه) برخوردار است.
پهنای سینه (فضای بین دست ها در محل اتصال به تنه) با پهنای تنه متناسب است. کوچک بودن فضای بین دستهادر مقاسه با تنه یا باریک بودن پهنای سینه (خارج شدن دستها از یک نقطه بدن) نامطلوب بوده و عیب محسوب می شود. پشت و کمر اسب کاسپین کوتاه بوده و دارای عضلات کپل آن متمایز است. پشت اسب کاسپین دارای فضای مناسب برای قرار گرفتن زین می باشد.
کپل و ران
اسب نژاد کاسپین دارای کپل کشیده و مورب است. فاصله قابل توجهی بین زانو با راس استخوان خرگوشی دارد.
مفصل خرگوشی
به واسطه اینکه منشاء اسب های کاسپین از مناطق کوهستانی بوده است، مفصل خرگوشی اسب کاسپین دارای زاویه تندتری در مقایسه با اسبهای دشت و مناطق هموار می باشد.
دست و پا
دست ها و پاهای اسبهای کاسپین بلند و باریک بوده با استخوانبندی محکم و صاف؛ و مفصل مچ دست پهن. بوخولق (بخلق) دارای زاویه مناسب میباشد – نه زیاد عمودی و نه زیاد خوابیده.
سم
سم دست و پا هر دو بیضی شکل بوده، جنس کف و دیواره سم قوی است و جسم قورباغه ای سم اسب کاسپین کوچک است. لازم به تذکر است که این ویژگی سم تحت شرایط جغرافیایی ممکن است تغییر کند و شکل طبیعی آن برای تضمین تعادل نرمال و سلامت سم باید حفظ شود. از تغییر دادن سم با غییاردادن به صورت مصنوعی باید پرهیز شود.
پوشش بدن
پوست اسب کاسپین نازک؛ ظریف و انعطاف پذیر است. پوشش بدن (مو) نرم و صاف است و پوشش تابستانی بدن اسب کاسپین اغلب براق و درخشان است. دارای پوشش زمستانی ضخیم است.
یال و دم پرپشت با مو های ظریف و نرم. یال اغلب صاف است (مانند اسب نژاد تاروبرد) که ممکن است بسیار بلند شود. به هنگام حرکت دم را بصورت افراشته نگه می دارد. دست و پاهای اسب کاسپین فاقد رویش مو بر روی مچ بوده یا از موی کمی در این محل برخوردار است.
رنگ
تمامی رنگها بجز رنگ ابلق (نوعی از پوشش بدن که نواحی و بخش های بزرگی از تنه اسب اشکالی متفاوت و متنوع از رنگ سفید را به خود می گیرد) در اسب کاسپین دیده میشود. اسب های خاکستری (نیله) تا قبل از تبدیل شدن به سفید ممکن است طیف وسیعی از رنگهای “سرخون” (آمیختهای از پوشش موهای سفید با سایر رنگها = Roan) را به خود بگیرند.
قد
قد (ارتفاع در محل جدوگاه) اسب های کاسپین تحت تاثیر تغذیه و شرایط اقلیمی محل زیست آنها قرار دارد. سرعت رشد اسب های کاسپین سریع بوده و با رسیدن به سن ۱۸ ماهگی عمده رشد خود را کرده اند. متوسط قد اسب کاسپین ۱۱۷ سانتیمتر بوده و ترجیحا باید قد آنها از ۱۲۷ سانتیمتر کمتر باشد.
حرکت و قابلیت های کاری
از نظر نحوه حرکت اسب کاسپین به طور طبیعی در انواع گامهای یورتمه و چهار نعل دارای قابلیت حرکتی روان و نرم بوده. درحین یورتمه، اسب کاسپین دارای گامهای موزون و نرم بوده؛ و دست و پاهای خود رو از زمین خیلی بلند نمیکند و استفاده از عظلات کتف در حین این گام مشهود است.
اسب کاسپین دارای چهار نعل نرم؛ روان و همواری است. اسبی است سریع؛ سبک و چابک و با قابلیت پرش استثنایی.
خلق و خو
اسب کاسین بسیار با هوش و هوشیار، در عین حال اسبی خوش خلق وخو است با اشتیاق به کار.
ترجمه : اکتبر ۲۰۱۱ – فرشاد مألوفی / نوید یوسفی مشعوف
تصحیح : ٣ آگوست ۲۰۱۵ -فرشاد مألوفی